De in hoofdstuk 2 geschetste demografische ontwikkelingen hebben gevolgen voor de arbeidsmarkt. Zo zal door de vergrijzing het arbeidsaanbod in Nederland dalen, terwijl er tegelijkertijd door de vergrijzing juist extra mensen in de zorg en de persoonlijke dienstverlening nodig zijn. Daarnaast zal het aantal jongeren dat de arbeidsmarkt betreedt geleidelijk minder worden. Frank Cörvers van de ROA geeft aan dat het aantal jongeren in de leeftijdsgroep van 17 tot 24 jaar in de periode tussen 2020 en 2024 daalt. De algemene verwachting is dat er de komende jaren een evenwicht is tussen het aantal mensen dat de arbeidsmarkt betreedt en het aantal mensen dat de arbeidsmarkt verlaat. Vanaf ongeveer 2020 zullen er echter meer mensen de arbeidsmarkt verlaten dan toetreden. Door verhoging van de pensioenleeftijd wordt dit een of twee jaar later, maar daarmee wordt de trend niet omgebogen. ( www.birchcaringcapital.com ).

Het ´aanbod´ van lager, middelbaar en hoger opgeleiden

Ook de vraag naar hoger opgeleiden groeit, ten koste van de vraag naar lager opgeleiden. Zie figuur 3.

Overigens kunnen de hier beschreven ontwikkelingen op de arbeidsmarkt sterk regionaal verschillen (Hoe blauw is de arbeidsmarkt?, Politieacademie, 2012). In het algemeen geldt dat werving van politiemedewerkers moeilijker is in de krimpregio’s.

De vraag of en wanneer er structurele krapte op de arbeidsmarkt gaat ontstaan, is moeilijk te beantwoorden. In een artikel in De Groene (7 maart 2012) spreken CPB-onderzoeker Euwals en hoogleraar arbeidsverhoudingen De Beer hun twijfels uit over het ontstaan van een structurele krapte. De Beer in De Groene: ‘Het enorme tekort aan arbeidskrachten in 2015 dat de commissie Bakker voorspelde, komt in elk geval niet uit. Dat schuift op z’n minst enkele jaren door’. Maar ook voor de langere termijn geloven ze niet in een structurele krapte. Zij wijzen op de flexibiliteit van de arbeidsmarkt. Werkgevers gaan op zoek gaan naar andere strategieën als zij kampen met onvervulbare vacatures. De Beer noemt in het artikel verschillende mogelijkheden, zoals het verplaatsen van werk naar het buitenland, het werven in het buitenland en de inzet van arbeidsbesparende technologie. Hij spreekt van een overgangsfase, een tijdelijke krapte, zoals in de jaren negentig. Een periode die mogelijk enige jaren duurt, maar die niet kan worden geduid als structurele krapte.

In de publieke sector –en dus ook voor de politie- zijn de personeelstekorten wellicht lastiger op te lossen dan in het bedrijfsleven. Maar volgens Euwals is dit niet een kwestie van krapte op de arbeidsmarkt. Hij spreekt van een financieringsprobleem en veronderstelt dat als bedrijven bereid zijn om concurrerende lonen te betalen er ook genoeg onderwijzers en verplegers zullen zijn.

Ook in de scenariostudie ‘De grote uittocht’ van het ministerie van BZK (2010) bestaat onzekerheid over de ontwikkelingen tot 2020. ‘In het geval van een langdurig aanhoudende crisis met lage of zelfs negatieve groeicijfers zullen de voorspelde arbeidsmarktknelpunten grotendeels uitblijven’ (pag. 34). Als de economie herstelt en de krapte zich wel voordoet, constateren de onderzoekers dat dit dan allereerst het niveau van de hoogopgeleiden betreft.

Los van de economische situatie staat de Nationale Politie voor de opgave om meer jongeren met een niet-westerse achtergrond voor de politie te interesseren. Van oudsher is de politie voor deze groep echter een minder populaire werkgever (Politieacademie 2012). Om haar werk in de multiculturele samenleving goed te doen, heeft de Nationale Politie hen echter wel nodig.
Mede omdat het werven van niet-westerse allochtonen en vrouwen van belang is om het aantal mensen dat de politieorganisatie nodig heeft op peil te houden.